4 oktober 2024
Het walhalla voor de ‘Schotse Single Malt’-fanaat; De Speyside. Hét whiskydistrict van Schotland herbergt ruim 70 distilleerderijen, die ongeveer 50% van de Whisky in Schotland produceren. Onder deze distilleerderijen vallen de hele grote en bekende namen, zoals The Macallan, Glenfiddich of Glenlivet, maar ook de kleinere stokerijen zoals Pittyvaich of Convalmore vallen hieronder. Deze distilleerderijen bieden nagenoeg allemaal meerdere opties voor een whisky proeverij.
De Speyside dankt haar naam aan de rivier ‘The Spey’, welke dwars door het gebied loopt. En deze rivier is tevens de reden geweest van de vele distillateurs om zich juist hier te vestigen. Voor whisky is een zuivere waterbron – welke ook nog eens door je distilleerderij kan stromen – een heel belangrijke deel van je product.
Het gebied strekt zich uit van Inverness (in het Noordwesten) van het gebied, naar Aviemore (ongeveer het Zuidelijkste punt). Van Tomintoul - net onder Dufftown en Keith - naar Pennan (in het Noordoosten van Schotland). Langs de Noordkust sluit je het gebied dan weer af.
Whisky is van oorsprong een restproduct. Arme – voornamelijk - boeren gebruikte afgedankte tarwe of graan om hier whisky van te maken. De Speyside is om deze reden van oorsprong ook een agrarische regio met veel weilanden en (nog) relatief veel akkerbouwers die hier haar graan en tarwe verbouwen voor de productie van whisky.
Het dorp Dufftown gelegen in het midden van de Speyside en wordt weleens de ‘Whisky Capital of the World’ genoemd. De bekende distilleerderijen van Glenfiddich en The Balvenie zijn hier gevestigd. Dufftown is te herkennen aan de bekende ‘Clock Tower’ in het centrum van het dorp. De vier wegen in Dufftown worden ‘beschermd’ door de ‘Clock Tower’, want alle 4 zijdes van de toren kijken een straat in. Daarnaast is tevens The Balvenie castle een mooie bezienswaardigheid in Dufftown. Voornamelijk in de zomer augustus / september wanneer de omliggende tarwevelden volledig zijn begroeid. Een typerender beeld voor deze regio is er niet.
Het dorp biedt gezellige (whisky)barretjes en een aantal restaurants. Maar de meeste toeristen die hier komen, komen hier voor de whisky. Dufftown telt in totaal 9 distilleerderijen. Deze zijn overigens niet allemaal geopend voor publiek. We noemen ze alle 9, namelijk Pittyvaich, Dufftown, Mortlach, Glendullan, Parkmore, Glenfiddich, Balvenie, Kininvie and Convalmore.
De andere relatief grote plaats in het gebied is Aberlour. Aberlour is – eveneens naast de whisky – bekend van het zalm en forelvissen. Dwars door het dorp stroomt de River Spey (zoals gezegd) en voor de liefhebbers – en die komen uit de hele wereld – is er de mogelijkheid om een ‘Permit’ (visbewijs) voor een week aan te schaffen en dan mag je op een vaste plaats in de rivier vissen op zalm en forel. Voor zalm is zondag een vrije dag. Dit is wettelijk vastgelegd en het is daarom strikt verboden om op zondag op zalm te vissen.
Verder is Aberlour vergelijkbaar met Dufftown. Het dorp biedt een aantal leuke restaurantjes en barretjes. Ook de bekende ‘Scottisch Fingers’ – Walkers shortbread (typisch Schotse deegkoekjes) worden geproduceerd in Aberlour. Als mooie bezienswaardigheid heeft Aberlour een prachtige oude brug, welke over de River Spey is gebouwd. Deze is enkel toegankelijk te voet of met de fiets.
Ook hier voert de whisky de overhand. In Aberlour zijn – inclusief de omliggende gebieden (het gehucht Craigellachie) 4 distilleerderijen, te weten Aberlour, GlenAllachie, Craigellachie en The Macallan (deze laatste ligt op +/- 6 km buiten Aberlour).
De laatste plaats die we noemen voor de Speyside is Elgin. Deze is aan de Noordkant van de Speyside gelegen. De stad behoort nog zeker tot de Speyside, maar is ruim 20 km buiten de kern gevestigd. Elgin biedt voor de regio’s de scholen, ziekenhuizen, grote winkels, etc. Ook is Elgin het knooppunt van het Openbaar Vervoer in deze regio en is er een treinstation welke vanuit Inverness (vanuit het Westen) en Aberdeen (vanuit het Oosten) kan worden bereikt. In deze stad wonen ruim 25,000 mensen en wordt daarmee ook officieus de hoofdstad van de Speyside genoemd.
De meest bekende bezienswaardigheid in Elgin is Elgin Castle. Deze is in de 12de eeuw afgebrand en wordt nu onderhouden als ruïne.
De bekende bottelaar Gordon & MacPhail en een kantoor van de bekende whisky producent Diageo is in Elgin gevestigd.
Travel4Reasons heeft al ruim 15 jaar ervaring met whisky reizen Schotland. Dus de regio's Isle of Islay, de Speyside of één van de andere regio's voor een whisky tour, kennen we op onze broekzak. Ben je breder geïnteresseerd, dan zijn rondreizen Schotland uiteraard ook een optie.